Το λεξικό των τσοπάνηδων: Λέξεις που όλοι έχουμε ακούσει αλλά δεν ξέρουμε τι σημαίνουν

Αποκόβω: απογαλακτίζω.
Αγγειό (το): δοχείο, σκεύος.
Ανάρμεγος: το θηλυκό ζώο που δεν έχει αρμεχθεί. Είναι ανάρμεγο το κοπάδι.
Απλάδι (το): Κλινοσκέπασμα από προβατίσιο μαλλί….
Αρβάλι (το): Χάλκινο ή τσίγκινο στρογγυλό δοχείο με χερούλι για το άρμεγμα των ζώων.
Αρνάδα: Χρονιάρα προβατίνα που κρατήθηκε για «έχει», δηλ. για αναπαραγωγή. Στα γίδια λέγεται κατσικάδα.
Ασαλά(γ)ητος: αυτός που δεν παίρνει από ορμήνιες, που κάνει ότι του κατέβει στο μυαλό.

Η έκφραση "Έγινε της Πόπης"

Το τραγικό ναυάγιο του "Πόπη" που έγινε παροιμιώδης έκφραση

Το έτος 1920, ένα μετασκευασμένο επιβατικό ατμόπλοιο 408 τ. περιέρχεται στην ιδιοκτησία της "Ηπειρωτικής Ατμοπλοΐας" του Ποταμιάνου και φέρει το όνομα "Πόπη".

Το "Πόπη" ήταν ένα παλαιό σε ηλικία σκαρί, που όταν εντάχθηκε στην εταιρεία του Ποταμιάνου μετρούσε ήδη σαράντα χρόνια ζωή. Είχε ξεκινήσει ως ιδιωτική θαλαμηγός αναψυχής και αφού άλλαζε διαρκώς ιδιοκτήτες κατέληξε να μετασκευαστεί σε πλοίο ακτοπλοΐας.

Ινφογνώμων Πολιτικά: Της γλώσσας μας ετυμολογικοί θησαυροί...

Ινφογνώμων Πολιτικά: Της γλώσσας μας ετυμολογικοί θησαυροί...: Απ’ ό,τι κάλλη έχει ο άνθρωπος τα λόγια έχουν τη χάρη να κάνουσι κάθε καρδιά παρηγοριά να πάρει. Ερωτόκριτος Ταξίδι καρποβριθές...

Ηθοποιός - ευήθης - αήθης - πανούργος

Ηθοποιός σημαίνει ποιώ ήθος, λένε με καμάρι διάφοροι ημιμαθείς του "σανιδιού". Αυτό σημαίνει, όντως. Μόνο που "ήθος" (και έθος) στα αρχαία είναι ο χαρακτήρας του ανθρώπου (αλλά και το ενδιαίτημά του). Γι΄ αυτό, εκείνος που έχει καλό χαρακτήρα λέγεται ευήθης και εκείνος που έχει κακό, αήθης. Ο ηθοποιός λοιπόν πλάθει χαρακτήρες. Το αν έχει ή δεν έχει ήθος, (με την νεοελληνική σημασία της λέξης) είναι μια τελείως άλλη ιστορία, ανεξάρτητη του πόσο καλός ηθοποιός είναι. Μπορεί δηλαδή ένας πολύ ταλαντούχος ηθοποιός να είναι αήθης και ένας ατάλαντος να είναι ευήθης. Μπορεί επίσης να είναι ατάλαντος και αήθης, οπότε γίνεται λαϊκός δικαστής.

Υ.Γ. Η περιπέτεια της λέξης "ευήθης" είναι αποκαλυπτική της διαχρονικής ελληνικής κουλτούρας. Αρχικώς σήμαινε τον έχοντα καλό χαρακτήρα, τον τίμιο. Και η ευήθεια ήταν η αγαθότης του ύφους, η καλή διάθεσις, η τιμιότης, η ευγενής απλότης, (βλέπε λεξικό Δημητράκου). Ο Πλάτωνας και ο Δημοσθένης χρησιμοποιούν τον όρο με την θετική του σημασία. Φαίνεται όμως ότι το να είσαι ευήθης όταν οι άλλοι ήταν πανούργοι (μετήρχοντο δηλαδή παντός έργου, έκαναν τα πάντα για να σου τη φέρουν) σε έκανε μπουνταλά. Έτσι στην αρχαία γραμματεία για κάποιο διάστημα χρησιμοποιούνται και οι δύο σημασίες, (όπως σήμερα η λέξη "αγαθός"), αλλά τελικά επικρατεί η αρνητική. Ευήθεια σήμερα ονομάζεται η υπερβολική ευπιστία, η ανοησία. Και ευήθης είναι ο αγαθιάρης, ο εύπιστος, ο κουτός.

Θάνος Τζήμερος.

Αυτά είναι τα βασικά γνωρίσματα και οι ιδιότητες της Ελληνικής γλώσσας

1. Ἡ μόνη γλῶσσα στὸν κόσμο ποὺ ὁμιλεῖται συνεχῶς ἐπὶ 4000 ἔτη. Ὅλες οἱ ὁμηρικὲς λέξεις ἔχουν διασωθεῖ στὴν παραγωγὴ τῶν λέξεων καὶ κυρίως στὰ σύνθετα. Π.χ. μπορεῖ σήμερα νὰ λέμε νερό (ἐκ τοῦ νηρόν, ἐξ οὗ καὶ Νηρηίδες, Νηρεὺς κ.λπ.), ἀλλὰ τὰ σύνθετα καὶ τὰ παράγωγα θὰ εἶναι μὲ τὸ ὕδωρ (ὑδραυλικός, ὑδραγωγεῖο, ὕδρευση, ἐνυδρεῖο, ἀφυδάτωση, κ.λπ.) Ἢ τὸ ρῆμα δέρκομαι βλέπω, ποὺ ἔχει διασωθεῖ στὸ ὀξυδερκής.

2. Ἔξυπνοι τόνοι καὶ ἔξυπνα γράμματα. Οἱ τόνοι καὶ τὰ πνεύματα ἀλλὰ καὶ τὰ φωνήεντα εἶναι πολὺ σημαντικοὶ παράγοντες στὴν ἑλληνικὴ γλῶσσα, γιατί, ἂν ἀλλάξει ἕνα πνεῦμα ἢ ἕνας τόνος ἢ ἕνα φωνῆεν, αὐτομάτως ἔχουμε διαφορετικὴ σημασία. Π.χ. τὸ ρῆμα εἴργω (μὲ ψιλὴ) σημαίνει ἐμποδίζω τὴν εἴσοδο, ἐνῷ μὲ δασεῖα (εἱργνύω) σημαίνει ἐμποδίζω τὴν ἔξοδο (κάθειρξις). Σῦρος (μὲ περισπωμένη) εἶναι τὸ νησί, ἐνῷ Σύρος (μὲ ὀξεῖα), εἶναι ὁ κάτοικος τῆς Συρίας. Ἡ λέξη φορὰ (μὲ ὄμικρον) σημαίνει τὴν κατεύθυνση ἑνὸς πράγματος, ἡ λέξη φωρά (μὲ ὠμέγα καὶ ὀξεῖα) σημαίνει τὴν κλοπή, ἐνῷ φωρᾷ (μὲ ὠμέγα, περισπωμένη καὶ ὑπογεγραμμένη) σημαίνει ζητεῖ.

Σημασία ελληνικών λέξεων.

αμετροέπεια – έλλειψη μέτρου στα λεγόμενα, πολυλογία

αρχολίπαρος – αυτός που επιδιώκει αρχές και αξιώματα, φίλαρχος

γεραρός – αυτός που αξίζει τον σεβασμό

γλίσχρος – ανεπαρκής, πενιχρός

ενεός – άφωνος, άναυδος, σαν χαμένος (από κατάπληξη)

θρυαλλίδα – φιτίλι – αφορμή

Η ΟΜΗΡΙΚΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ

Η Ομηρική (Ελληνική) Γλώσσα, αποτελεί τη βάση επάνω στην οποία στηρίχτηκαν πλήθος σύγχρονων γλωσσών. Ακόμα κι αν δεν υπήρχε καμία άλλη αναφορά, ακόμα κι αν δεν είχε διασωθεί κανένα προκατακλυσμιαίο μνημείο, θα αρκούσε η Ελληνική Γλώσσα ως απόδειξη της ύπαρξης στο παρελθόν, μίας εποχής μεγάλου πολιτισμού…

Στη γλώσσα μας είναι εμφυτευμένη όλη η γνώση που κατέκτησε ο άνθρωπος, έως την παρούσα στιγμή. Κάθε ελληνική λέξη-όρος φέρει ένα βαρύ φορτίο νόησης, φορτίο που οι προγενέστεροι ‘εξόδευσαν’, για να κατακτήσουν γνωστικά τη συγκεκριμένη έννοια και να την ‘βαπτίσουν’ με το συγκεκριμένο όνομα-λέξη»

Παραδείγματα:

AFTER = Από το ομηρικό αυτάρ= μετά. Ο Όμηρος λέει: “θα σας διηγηθώ τι έγινε αυτάρ”.

«Χαιρέτα μου τον πλάτανο». Πως βγήκαν 20 ελληνικές εκφράσεις

Στην καθημερινή μας ομιλία χρησιμοποιούμε συχνά εκφράσεις των οποίων αγνοούμε πολλές φορές τη σημασία ή την προέλευσή τους. Η κάθε μία από αυτές κουβαλάει την δική της ιστορία και έχει προκύψει με αφορμή ένα συγκεκριμένο γεγονός, σ’έναν συγκεκριμένο τόπο και χρόνο και όλες μαζί αποτελούν ένα πολύτιμο κομμάτι του λαϊκού μας πολιτισμού. Πολλές από αυτές έχουν τη ρίζα τους στην αρχαία Ελλάδα ή στο Βυζάντιο, αλλά παρ’ όλα τα χρόνια που έχουν περάσει έκτοτε αυτές διατηρούν τη διαχρονικότητά τους μια και οι ανάγκες, οι φοβίες, τα πάθη των ανθρώπων, παραμένουν τα ίδια ανά τους αιώνες, αλλάζει όμως το περιβάλλον, καθώς και ο τρόπος αντιμετώπισης αυτών.

Για αρκετές απ’αυτές υπάρχουν πάνω από μία εκδοχές ως προς την προέλευση, αλλά όλες είναι εξ’ίσου ενδιαφέρουσες ή/και διδακτικές.

Παρακάτω, αναφέρονται μερικές από αυτές τις εκφράσεις και η πιο πιθανή ερμηνεία τους.

«Ας πάει το παλιάμπελο»

Τὰ βασικὰ γνωρίσματα καὶ οἱ ἰδιότητες τῆς ἑλληνικῆς γλώσσας

31/12/16

Τὰ βασικὰ γνωρίσματα καὶ οἱ ἰδιότητες τῆς ἑλληνικῆς γλώσσας

Από τα χειρόγραφα του Νεύτωνος

Ἀντώνη Ἀντωνάκου, φιλολόγου - ἱστορικοῦ
Οἱ ἰδιότητες αὐτές, πολὺ περιληπτικά, εἶναι οἱ ἑξῆς:
1. Ἡ μόνη γλῶσσα στὸν κόσμο ποὺ ὁμιλεῖται συνεχῶς ἐπὶ 4000 ἔτη. Ὅλες οἱ ὁμηρικὲς λέξεις ἔχουν διασωθεῖ στὴν παραγωγὴ τῶν λέξεων καὶ κυρίως στὰ σύνθετα. Π.χ. μπορεῖ σήμερα νὰ λέμε νερό (ἐκ τοῦ νηρόν, ἐξ οὗ καὶ Νηρηίδες, Νηρεὺς κ.λπ.), ἀλλὰ τὰ σύνθετα καὶ τὰ παράγωγα θὰ εἶναι μὲ τὸ ὕδωρ (ὑδραυλικός, ὑδραγωγεῖο, ὕδρευση, ἐνυδρεῖο, ἀφυδάτωση, κ.λπ.) Ἢ τὸ ρῆμα δέρκομαι βλέπω, ποὺ ἔχει διασωθεῖ στὸ ὀξυδερκής.