Η ελληνική γλώσσα έχει δεχτεί αρκετές επιρροές στο πέρασμα των χρόνων, εντούτοις, σήμερα χρησιμοποιούμε πλήθος αρχαίων ελληνικών εκφράσεων στον καθημερινό γραπτό και προφορικό μας λόγο. Το γεγονός που αποτελεί σημαντικό παράδειγμα ότι η αρχαία ελληνική γλώσσα έχει αδιάκοπη ιστορική συνέχεια, μεταδίδει ηθικές αξίες και βαθύτερα μηνύματα ανθρωπισμού.

Ελένη Δρακάκη, Φιλόλογος

 Για τον λόγο αυτόν, συγκεντρώσαμε ορισμένες εκφράσεις που χρησιμοποιούμε πολύ συχνά στην καθημερινότητά μας από τα αρχαία ελληνικά, μαζί με τη σημασία τους:

• Άβιος βίος: ανυπόφορη, αφόρητη ζωή.
• Αβρόχοις ποσί: με άβρεχτα πόδια, χωρίς κόπο.
• Ανδρός χαρακτήρ εκ λόγου γνωρίζεται: ο χαρακτήρας ενός ανθρώπου φαίνεται από τα λόγια του.
• Ανήρ πονηρός δυστυχεί, καν ευτυχή: ο πονηρός άνθρωπος είναι δυστυχισμένος, έστω κι αν όλα του πάνε καλά.
• Βαίνει κατ’ ευχήν: προχωράει ευνοϊκά.

• Βαίνω καλώς: προχωράω καλά.
• Βίος αβίωτος: ανυπόφορη ζωή, αφόρητος βίος.
• Γη και ύδωρ: υποταγή χωρίς αντίσταση.
• Γηράσκω αεί διδασκόμενος: γερνώ μαθαίνοντας συνεχώς.
• Δια παν ενδεχόμενον: για κάθε ενδεχόμενο, για κάθε περίπτωση.
• Δια παντός (χρόνου): συνεχώς, πάντοτε.
• Δια χειρός: με το χέρι.
• Διαίρει και βασίλευε: να διαιρείς τους αντιπάλους σου για να κυβερνάς.
• Δρακόντεια μέτρα: πολύ σκληρά μέτρα, αυστηροί νόμοι.
• Δούναι και λαβείν: δοσοληψία, οικονομική συναλλαγή.
• Δώρον άδωρον: προσφορά χωρίς αξία.
• Εις άτοπον απαγωγή: λογική μέθοδος που οδηγεί στο αδύνατο και έτσι βεβαιώνεται η ορθότητα της αντίθετης πρότασης.
• Εκ περιτροπής: διαδοχικά, σε επαναλαμβανόμενη σειρά.
• Εν καιρώ: σε κατάλληλο χρόνο.
• Εν ευθέτω χρόνο: σε κατάλληλο χρόνο.
• Εν οίδα ότι ουδέν οίδα: ένα πράγμα γνωρίζω, ότι τίποτα δε γνωρίζω.
• Εν ριπή οφθαλμού: ακαριαία, στη στιγμή.

• Ενός κακού δοθέντος μύρια έπονται: αν ξεκινήσει μια συμφορά, ακολουθούν αμέτρητες.
• Εξ απαλών ονύχων: από την παιδική ηλικία.
• Έξω φρενών: εκτός λογικής, σε έξαλλη κατάσταση.
• Επί ίσοις όροις: με ίσους όρους.
• Ήξεις αφήξεις: δισήμαντα πράγματα.
• Θεού θέλοντος: αν θέλει ο Θεός.
• Ιδίοις όμμασι: με τα ίδια τα μάτια.
• Κατά δύναμιν: σύμφωνα με τις δυνάμεις, όσο είναι δυνατόν.
• Λόγος έργου σκιά: ο λόγος είναι η σκιά του έργου.
• Μη μου τους κύκλους τάραττε: μη με διακόπτεις από τη σκέψη μου, μη μου χαλάς την ηρεμία μου.
• Μηδένα προ του τέλους μακάριζε: μη θεωρείς κανέναν ευτυχισμένο πριν από το τέλος του.
• Ο άνθρωπος φύσει ζώον πολιτικόν: ο άνθρωπος είναι από τη φύση του κοινωνικό ον.
• Πάντων χρημάτων μέτρον άνθρωπος: ο άνθρωπος είναι το κριτήριο όλων των πραγμάτων.
• Πυξ λαξ: με γροθιές και κλοτσιές.
• Σώφρων ο μετρίας επιθυμίας έχων: συνετός είναι όποιος έχει μετρημένες επιθυμίες.
• Ταγαθά κόποις κτώνται: τα αγαθά αποκτώνται με κόπους.
• Τα καθ’ ημάς: αυτά που συμβαίνουν σε εμάς.
• Τα κακώς κείμενα: αυτά που βρίσκονται σε κακή κατάσταση.
• Τι μέλλει γενέσθαι: τι πρόκειται να γίνει.
• Τα εξ αμάξης: έντονη επίπληξη.
• Το πεπρωμένον φυγείν αδύνατον: Είναι αδύνατο να αποφύγει κανείς το πεπρωμένο του.
• Τρόπος του λέγειν: μεταφορικά, όπως θα μπορούσαμε να πούμε
• Τω όντι: πράγματι.
• Υπό την αιγίδα: υπό την προστασία, με την επίβλεψη.
• Ψυχή τε και σώματι: και με την ψυχή και με το σώμα, ολοκληρωτικά.
• Ως είθισται: όπως συνηθίζεται.
• Ως επί το πλείστον: τις πιο πολλές φορές.
• Ως έπος ειπείν: με λίγα λόγια, με μία λέξη.